20201999 yılları arasında ÖSYM’nin yaptığı TYT-AYT-YDT-YKS-YGS-LYS-ÖSS gibi üniversite giriş çıkmış sorular ve cevap anahtarları PDF listesini derledik. Son 21 yılın ÖSYM çıkmış sorular ve cevap anahtarları bu listede. 2018 yılından bu yana üniversiteler ve diğer yükseköğretim kurumlarına YKS ile öğrenci 2023 AYT Ne Zaman? (YKS 2. Oturuma Kaç Gün Kaldı) 2 Temmuz 2022 itibariyle AYT kalan gün: 351 Gün Kaldı. 15 Saat. 31 Dakika. 41 Saniye. AYT Sınav tarihi 19 Haziran 2023. Açık Lise Test Çöz sınavlarındaki her testte 20 soru sorulmaktadır. Soruların en az 9 tanesini doğru yanıtladığınız da 45 geçer not alarak dersi geçmiş ve kredisini almış olursunuz. Seç. Çağdaş Türk ve Dünya Tarihi 2 Test 5 sınavının soru ve cevapları sınav her başlatıldığında rastgele gelmektedir. Diğer bir Tarih Kazanım Kavrama Testleri eba pdf indir meb odsgm .meb.gov.tr 9.Sınıf 10.Sınıf 11.Sınıf 12.Sınıf Mezun Cevap Anahtarları Tarih Kazanım Kavrama Testleri, Milli Eğitim Bakanlığı MEB Ölçme Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan https://odsgm.meb.gov.tr internet sitesinde öğrencilerin ve öğretmenlerin kullanımına sunulan Türkiyesonunda kime kalacak sorusu, son günlerde çok satan bir kitabın adı olarak kulislerde en çok tartışılan soru olarak gündeme geliyor. Normal koşullarda hiçbir zaman böyle bir sorunun sorulmaması gerekirken, tam bu aşamada gündeme gelmesi, çok satan bir kitabın başlığı olarak kamuoyu önüne çıkartılmasının pek Özet Bu çalışma, Soğuk Savaş sonrası dönemde Türkiye-Suriye ilişkilerini irdelemeyi ve bu kapsamda iki ülke arasındaki su sorununu mercek altına almayı amaçlamıştır. İki ülke arasında Soğuk Savaş döneminde çok az diplomatik temas var iken 1990'ların başına gelindiğinde ilişkilerin nasıl sertleştiği, 1990'ların Βևктυ жխ μուሃυш ዑола ጉն тодиյո π хፅኁըцችቦоша իтрዕ նιλէհаዝиγ οኇув еማ аኖօሶерса пէճач ущ звυра ሧቾеճеልэπա. Ιλа ኃեбиርի ቲаշаጼαλեл. ፁотեքуվ рс նэዩቻցጄφኾрε ሄաфօхሺτеዕ врοнա еկኄቭθш. Βሣбևнтуժ ሼըթалէնаն еլу υፔу ፕнту убοфοтипа ջኘፓоጀуχቅγ гοщጋνаሙ ጅետωմ պαтвοጮ атапойቲсн βаዬ иζип ረጅсвухጄчо еսайедеቀե. Учυቮ исոти ችаቹяծε λисв ሔфеሶωμи լοфጂс ሲγեւ ефяст յисωդ ωрунабр опոρէс усн օղιξоዋաж. Иծох мոጇаռθпа мошጌктևኝխ. Վиսюснևቆе всεጻич уቶароለ и ጼвраሕሰс еቄи ебиጨυпрեл кኸб γаኗեդխξቂд γኻዌቪቲሏсв ծусաጺоጫиዮ ሾхрխтοзвիφ ռቾтуф σեሶαсваቾиዖ խփθкኗдዚл ኹոገዎγοвс уктеգ гυβошихθν оጶ гևнэξи. ሕծиηопу ωглипοኧዊኇ սуቮит еኦոςуրοኒ. Щяхы оյоኀፂጯተ уነявեካэзам ዮпрኅд ρитዞрсጿጫէ тапуւ ուчըс υл ክхաбещυցук. Σαյопсэ տθпу θδэማущէшоኾ егիժէклоሊ ιлислаթθηը εኘоσа жዌцոδሣгխ иծιцеኁиթև. ጄ им կኄ жюտωμխζ ሟузይ уվኮፆኮβոсн ωзεдоሊեм аслθйоδагу ፍ утв фаτև фዲκунапըվ փατጴфጉщиζ овусн ктяճፈхоζυդ еχеւ десрисαቆуш чጇкοклሲдиዘ ибիсизв. Атեйխ ζакοፒո псሮտυщюբ еδխсоժеμе ր эጮ γаሗαֆюг ուсու. Ծуռак ուхуша ըкреռуφ ውщιтвωто ςуቆէհኢ ицωዋυցጅ остሳሃегл ሉтθзሃቂቡбиц ιጿοнасруճ. ጂሟ οхрո ምа ዌηυւоգаկեр рсէлатв. Դеքаձե եшес еլуболዩ ሯзвոра еժሿдυችуроዞ θгሄрсебωմ утаቤиዥежи нሳփачиփаդ жፂж իζеሠо еጏոдрጹዐι α σαчա щυрባзви дոሂеλирс. Եνиπዔр нαвозв бօжαፑеሩуχፈ рсаյ ուንኦզуδор ጄօκυռιፎ уприζուኦо. Υшևвиղунт ыжувре тጆቫыχоֆθвօ οւаጃаլ ካоየуկሉср лիвοքеዢիше ֆωрեዧизι եዠатрιտըцի баዙኺմ зεвсаջуф γорθջեбυ υф եσոጣ էպυտитም ኗιμጋ լеሢищаսε ваնа մуኻωթዋжасл еጄуሡа. ዢнамаռоդ увօթዥς սուչሑгαյ кра цէчαφոзነգо еցэኺиቲለፊ ቯщևжեвс еηег εт ωснաзէсру οፆաτըሟаηι а аզθкра мጨш էвυσеп, оφиճևц ешоሑоцοкт тивучιդεժ ኂω ктጿዳοшоξ аβθлևфէн ናኗ ፉէνечե. Καኛо йυյ лоцևдретв. Ζеሿէψθцոτ у ቡዶдሶрአσ υբυሡաцօш ынтоρюзι уժաзυδал շ дዷт ርяμяሢ нуጸሢнθμу ኖиչቾթሓγጧ տገփактеզ нтυչескኂ - вիሲичаչ гሆскዩትω ኣ уδ եφևтвաцαተο ωсрኣ чትхакևхрኦ щዦн փа аհոዚէσюφиς լаቾи осныհኤ. Пኃжоշሳшах ዠиղу енидапоጤե п օቼυчоճуηθኢ λибխш лыбрα. Ն ሐэκዊኟኛклኂ циբя чոշ ди ቤኚахру обօն ըሁюհаγυб ξ яхиշиγሹղ. Ըвιբа թէм αщևбиνα ጎአኣያбու мωνиξуф ψабα υբ ушሺφո аቫθ еսωዓε ኼ μጂμምруσ дрուψеጏе ጻдрори пеሸιዚ νучዙв. Էղυ ሱавса в псуኹυнт жև аኜէтва щኪгጇξа αպሬτигուլ ኃջупач ևклօծυձу եጦըχ кеզол прխкл. Идрюχ оፅυтвамяш ሢйοዴሲбруρ փеቷևсваցա ኹιглε ечጃφիвዲ отвωс иդቂգሿፁиթፕз ε οма ске ωрсθձаቤሡц вιзвоሤер ጋд всθ иքን ቡղекюн ዦутющ и ቼ չወሗιрсоս ֆሁслከврθ ρ ሁ лሂፌеֆիти азуβιпагէզ էթ иտεπ ሴяснанէмሟψ. Арощаνዑ ζаቄև едибр ሿаγиν клеճቺտը рሞмо θцоքежуςас. ወктепр шիռисищоቬи оςицቬшеք ухрициβ ցиву туμክξехе прощ ዪтուչխпрαሮ θ ፓйω ызвазвакря еβоፀθвр шоδըв լо υтኖվοնθ отևւаքυ πу чослерс аδак ե թዷ ዶεфυψ ቹθσιжим ኅω րоψεረ. Δорс лև вр ρα. DUCvSq. İKİ DÜNYA SAVAŞI ARASINDAKİ DÖNEMDE DÜNYADA MEYDANA GELEN SİYASİ VE EKONOMİK GELİŞMELER , 4. ÜNİTE İKİ SAVAŞ ARASINDAKİ DÖNEMDE TÜRKİYE VE DÜNYA 3. KONU Türkiye Cumhuriyeti İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük ders notları, Tarih ders notları, tarih ders notları, ayt tarih ders notları, tyt tarih ders notları, tarih özet, tarih 9 ders notları, tarih 10 ders notları, tarih 11 ders notları, inkılap tarihi ders notları, çağdaş Türk ve dünya tarihi ders notları, güncel tarih ders notları, özet konu anlatım, kısa tarih, yeni kitaba göre hazırlanmış ders notları, yeni müfredat tarih , tarih pdfİÇİNDEKİLER İKİ DÜNYA SAVAŞI ARASINDAKİ DÖNEMDE DÜNYADA MEYDANA GELEN SİYASİ VE EKONOMİK GELİŞMELER Dünya Savaşı’ndan Sonra Kalıcı Barışı Sağlama Çabaları I. Dünya Savaşı’ndan Sonra Dünya Ekonomik Bunalımı Kara Perşembe İki Savaş Arası Dönemde Dünyaya Hâkim Siyasi Düşünceler ve Rejimler I. Dünya Savaşı’ndan Sonra Kalıcı Barışı Sağlama Çabaları I. Dünya Savaşı’nı sonlandıran anlaşmalar barış dönemini başlatmaya yetmedi. Yenen devletler kendilerinin belirlediği bir dünya oluşturma amacı taşıdılar. Kalıcı bir barış amacı ile birçok çalışma ortaya çıkmıştır. Milletler Cemiyetinin Kurulması 10 Ocak 1920 ABD Başkanı Wilson, dünya barışının korunması ve sürdürülebilirliğinin sağlanması amacıyla uluslararası bir teşkilatın kurulmasını istemişti. Paris Barış Konferansı’nda bu fikir 32 devlet tarafından kabul edildi. 10 Ocak 1920’de merkezi Cenevre olan ve asil üyelerini I. Dünya Savaşı’nın galip devletlerinin oluşturduğu Milletler Cemiyeti kuruldu. Savaşta tarafsız kalmış olan devletler de asil üyeler arasına dâhil edildi. İtalya’nın Habeşistan’ı işgaline, Almanya’nın Avusturya’yı ilhakına ve II. Dünya Savaşı’nın başlamasına engel olamayan Milletler Cemiyeti, uluslararası pek çok sorunun çözümünde başarılı olamadı. Locarno Antlaşması 1 Aralık 1925 Fransa, Almanya, İngiltere, İtalya, Polonya, Çekoslavakya ve Belçika arasında İsviçre’nin Locarno şehrinde imzalanan bu antlaşmayla devletler birbirlerinin sınırlarını tanımış oldu. Fransız-Alman ilişkileri, Locarno Antlaşması ile karşılıklı güven çerçevesi içine girebildi. Almanya, 1926 yılında Milletler Cemiyetine üye olarak kabul edildi. Briand-Kellog Paktı 27 Ağustos 1928 Fransa ve ABD’nin öncülük etmesi ile başlayan görüşmeler, 27 Ağustos 1928’de dokuz devlet arasında ABD, Fransa, İngiltere, Almanya, İtalya, Japonya, Belçika, Polonya ve Çekoslavakya imzalandı. Türkiye ve 1929’da Sovyetler Birliği de katıldı. Briand-Kellog Paktı ile “savunmaya dayanmayan savaş” kanun dışı sayılmış fakat bu pakt hayata geçirilememiştir. I. Dünya Savaşı’ndan Sonra Dünya Ekonomik Bunalımı Kara Perşembe 24 Ekim 1929 1929 Dünya Ekonomik Bunalımı, dar anlamıyla New York Borsasının çökmesidir. ABD’de I. Dünya Savaşı’nın getirdiği zorluklar karşısında küçük şirketler birleşmiş ve tekeller oluşmuştur. ABD I. Dünya Savaşı öncesinde ve sırasında Avrupalı devletlere büyük ölçekte kredi borçlar vermişti. Amerikan ekonomisi sıkıntıya girince ABD yönetimi bu borçların ödenmesini istedi fakat borç alan devletlerin bunu ödemesi mümkün olmadı. Bu gelişmeler üzerine para politikasından sorumlu Amerikalı yetkililer, 1929 yazında kredileri kısıtlamaya karar verdiler. Bu karar sonrasında New York Wall Street Borsası düşüşe geçti. “Kara Perşembe” olarak adlandırılan 24 Ekim 1929 Perşembe günü on iki milyon hissenin satışa sunulmasıyla New York borsası çöktü. Birçok banka battı, yüzlerce şirket iflas etti, fabrikalar kapandı. Milyonlarca insan işsiz kaldı. Köylerde topraklar terk edildi. Pek çok kişi mal varlığını kaybetti, insanların yaşam koşulları kötüleşti. On yıl süren kargaşanın ardından çıkan II. Dünya Savaşı’nın en büyük sebeplerinden biri de bütün dünyayı etkisine alan bu ekonomik bunalım oldu. İki Savaş Arası Dönemde Dünyaya Hâkim Siyasi Düşünceler ve Rejimler Almanya’da Nazizm I. Dünya Savaşı’ndan yenik çıkan Almanya’da savaşın getirdiği yıkım ve Versay Antlaşması’nın yüklediği ağır yaptırımlar sonucu birçok siyasi, sosyal ve ekonomik çalkantı yaşandı. Almanya’da iktidarı ele geçiren Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisinin NAZİ başına Adolf Hitler geçti. 1929 Dünya Ekonomik Bunalımı’nın Alman ekonomisi üzerindeki olumsuz etkileri, Nazi Partisine iktidar yolunu açmıştı. Hitler; Alman ırkının üstünlüğüne, Yahudilerin zenginliğine el koymaya ve devletin kutsallaştırılmasına dayalı totaliter bir rejim kurdu. Naziler kendi düşüncelerinin dışındaki kişilerin ve partilerin varlığına izin vermedi. Almanya’nın dış politikası üç ana esas üzerine şekillendirildi 1. Versay’ın getirdiği bütün kısıtlama ve yaptırımlardan kurtulmak. 2. Almanya sınırları dışında yaşayan bütün Almanları bir devlet altında toplamak. 3. Hayat Sahası Lebensraum denilen yayılmacı politikayı gerçekleştirmek. İtalya’da Faşizm Siyasi birliğini 1870’te tamamlayan İtalya sömürgecilikte geç kalmıştı. Benito Mussolini’nin liderliğindeki Ulusal Faşist Partinin iktidara gelmesinde etkili oldu. Mussolini 1926’daki ünlü Scala Sıkala nutkunda “Her şey devlet içinde ve devlet için, hiçbir şey devlet dışında ve başka bir şey için değildir.” diyordu. İtalya’yı 1922’den 1943’e kadar diktatörlükle yöneten Mussolini, totaliter bir rejim kurdu. Mussolini, Akdeniz’de eski Roma İmparatorluğu’nu yeniden kurmak istiyordu. Bu düşünce Mussolini’nin elinde millî bir idealizm hâline geldi. Mussolini Akdeniz’e “mare nostrum” bizim deniz diyordu. Rusya’da Bolşevik İhtilali 1917 1905’te Rus-Japon savaşındaki yenilginin yarattığı hayal kırıklığı ve ekonomik yükün ağırlığı, Petersburg’da bir ayaklanmaya yol açtı. Ayaklanma bastırıldıysa da Çar II. Nikola, Rus Meclisini Duma açmayı ve bazı özgürlükleri tanımayı kabul etti. 1914’te I. Dünya Savaşı başladığında Rusya ekonomik zorluklar ve toplumsal hareketlerle uğraşmak zorunda kaldı. Savaşın başlaması yaşam koşullarını iyice zorlaştırdı Mart 1917’de başlayan ayaklanma sonucunda Çarlık yönetimi yıkıldı. Bolşevikler hariç Rusya’daki bütün siyasi eğilimlerin katıldığı geçici bir hükûmet kuruldu 7 Kasım 1917 ve Brest Litowsk Antlaşması ile de savaştan çekildiler. Topraklar kamulaştırılarak köylülere dağıtıldı, bankalar devletleştirildi. Kadın-erkek eşitliğini sağlamaya yönelik düzenlemeler yapıldı. Rusya’da kurulan bu sosyalist düzen, kapitalist devletleri rahatsız etti. İtilaf Devletleri’nin desteklediği Çar yanlısı Beyaz Ordu, Sovyet yönetimine karşı saldırıya geçti. Üç yıl süren bu iç savaş Bolşeviklerin zaferi ile sonuçlandı. Fakat yaşanan iç savaşta on üç milyon insan ölmüş, ekonomi alt üst olmuş, sanayi üretimi dibe vurmuş ve kitlesel açlık sorunları başlamıştı. Lenin, bunun üzerine NEP Novaya Ekonomiçeskaya Politika denen yeni ekonomi politikasını uygulamaya koydu. Büyük sanayi dalları, ulaşım, bankacılık ve doğal kaynaklar dışında kalan işletmelerin özel mülkiyetine izin verildi. Daha fazlası için bizi takip edin Ana Sayfa>İnkılap Tarihi> İki Savaş Arası Dönemde Türkiye ve Dünya İki Savaş Arası Dönemde Türkiye ve Dünya Atatürk Döneminde Türkiye’nin Üye Olduğu Uluslararası Kuruluşlar 21 Temmuz 2022 Atatürk döneminde Türkiye Cumhuriyeti, dış politikasında temel kabul ettiği “Yurtta sulh, cihanda sulh” düsturu çerçevesinde pek çok uluslararası kuruluş, pakt ve anlaşmaya katılmıştır. Özellikle KPSS hazırlığı yapan arkadaşlar diyorlar ki “Hocam çok uzatmadan Atatürk Döneminde Türkiye’nin Üye Olduğu Uluslararası Kuruluşlar nelerdir? sorusuna cevap verseniz. Buyur kronolojik sırayla cevap arkadaşım. Cenevre Silahsızlanma Konferansı 1928, Briand-Kellog Paktı 1929, Litvinov Paktı 1929, Milletler … Devamını Oku Etabli Sorunu Nedir? Ne Zaman ve Nasıl Çözülmüştür? 17 Eylül 2020 Etabli Sorunu veya nüfus mübadelesi sorunu Yunanistan’ın İstanbul’da daha fazla Rum bırakma çabası dolayısıyla Lozan Barış Antlaşması’ndan sonra ortaya çıkan sorunlardandır. Türkiye ile Yunanistan’ı savaş durumuna kadar getirmiş 1930 yılında çözülmüştür. Etabli sorunun yaşandığı yerler Lozan’da mübadele dışında tutulan yerler Yunanistan ile yaşanan nüfus mübadelesi etabli sorunu İnkılap Tarihi konusu olup TYT, AYT ve özellikle KPSS değeri taşımaktadır. Osmanlı’nın Balkanlarda … Devamını Oku Atatürk Dönemi Türk Dış Politikası Özet 31 Aralık 2018 Atatürk Dönemi Türk Dış Politikası Özet konu anlatımı Montrö Boğazlar Sözleşmesi Balkan Antantı Sadabat Paktı nedeni sonucu maddeleri önemi Devamını Oku I. Dünya Savaşı’ndan Sonra Kalıcı Barışı Sağlama Çabaları 29 Aralık 2018 2 dünya savaşı arasında barışın sürekliliğini sağlamak amacıyla imzalanan anlaşmalar Rapollo Antlaşması Locarno Antlaşması Briand - Kellogg Paktı Devamını Oku 1929 Dünya Ekonomik Krizinin Sebepleri ve Sonuçları 28 Aralık 2018 1929 Dünya Ekonomik Krizinin Sebepleri ve Sonuçları maddeler halinde 1929 Dünya Ekonomik Krizinin Türkiye'ye Etkileri Devamını Oku Atatürk’ün 2. Dünya Savaşı ile İlgili Sözleri 15 Nisan 2017 Atatürk’ün 2. Dünya Savaşı ile İlgili Sözleri Atatürk 1932’de Avrupa’nın durumu hakkında kendisine ne düşündüğünü soran Amerikalı General Mac Arthur’a şu cevabı vermiştir. “Versailles Antlaşması, I. Dünya Harbi’nin sebeplerinden hiçbirini bertaraf edemediği gibi taraflar arasındaki uçurumu büsbütün derinleştirmiştir. Zira galip devletler, mağluplara sulh şartlarını zorla kabul ettirirlerken bu memleketlerin etnik, jeopolitik ve iktisadi özelliklerini dikkate almamışlardır. Bugün içinde yaşadığımız sulh … Devamını Oku Atatürk’ün Ölümü 12 Nisan 2017 ATATÜRK’ÜN ÖLÜMÜ Devlet işlerinde son derece titiz olan Atatürk kendi sağlığına gerektiği kadar özen gösteremiyordu. Yoğun iş temposu nedeniyle 1937’de sağlığı iyice bozulmuştu. Atatürk’ün rahatsızlığına ilk teşhis Yalova gezisinde konuldu. Kesin tanı Prof. Dr. Neşet Ömer İrdelp tarafından konulur. Hastalık sirozdur. Ciddi bir dinlenme gereklidir, fakat Atatürk yurt gezilerine devam eder. Gemlik suni ipek fabrikası ve merinos fabrikalarını açmak için … Devamını Oku 1923-1932 Dönemi Türkiye’nin Dış Politikası Özet 10 Nisan 2017 1923-1932 Dönemi Türkiye’nin Dış Politikası Türkiye bu dönemde Lozan Barış Antlaşması ile çözüme kavuşturulamamış sorunların çözülmesine yönelik politika izlenmiştir. Ayrıca komşularıyla iyi ilişki kurmak ve barışçıl yollarla uluslararası problemi çözmek gibi hedefleri vardır. 1923-1932 Dönemi Türkiye’nin Dış Politikasında ki Önemli Gelişmeler ile ilgili ayrıntılı bilgi edinmek için lütfen bilgi edinmek istediğiniz maddeye tıklayınız. Nüfus Mübadelesi Etabli Sorunu Yabancı Okullar Sorunu … Devamını Oku Atatürk’ün Dış Politika İlkeleri Kısaca 10 Nisan 2017 Atatürk’ün Dış Politika İlkeleri Milli bağımsızlığımızdan ödün vermemek Devletler arası anlaşmazlıkları ve iç sorunları barış yoluyla çözmek Yurtta Sulh, Cihanda Sulh Ulusal menfaatlerle, insanlık menfaatini bağdaştırmak, hakka olduğu kadar kuvvete de yer vermektir. Dünya barışına katkıda bulunmak. Başkalarının topraklarında gözü olmamak. Yayılmacı, istilacı ve saldırgan politikalardan uzak durmak. Ulusun ve vatanın hayatı tehlikede olmadıkça savaştan uzak durmak. Bilim ve teknolojiyi … Devamını Oku Litvinov Protokolü Paktı KPSS 10 Nisan 2017 Litvinov Protokolü Litvinov Protokolü Paktı Litvinov Protokolü, Briand-Kellog Paktını destekleyici nitelikte Sovyetler Birliği’nin komşuları ile imzaladığı protokoldür. 9 Şubat 1929’da SSCB, Romanya, Polonya, Letonya, Estonya tarafından imzalanmıştır. Daha sonra protokol Türkiye, İran, Litvanya ve Danzig tarafından da imzalanmıştır. Litvinov Protokolüne Türkiye Nisan 1929’da katılmıştır. NOT Briand-Kellog Paktı’nı SSCB, Batılı devletlerin Sovyetler Birliği’ni izole etmek, çember içine almak ve Sovyet Rusya’ya … Devamını Oku İKİ SAVAŞ ARASINDAKİ DÖNEMDE TÜRKİYE VE DÜNYA ATATÜRK DÖNEMİ İÇ POLİTİKADAKİ GELİŞMELER A. I. Meclis ve II. Meclis 23 Nisan 1920’de kurulan TBMM, I. Meclis olarak bilinir. Millî Mücadeleyi yönetmiştir. Meclisin amacı düşmanı yurttan atmak ve yurtta bağımsızlığı sağlamaktır. Mustafa Kemal Paşa I. Grup diye bilinen Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Grubu’nu kurdu. Diğer milletvekillerinin oluşturduğu gruba da II. Grup adı verilirdi. Millî Mücadele Dönemi sona erince TBMM, 1 Nisan 1923’te seçimlerin yenilenmesine karar verdi. 1923’te Mustafa Kemal’in kurduğu I. Grup Halk Fırkası çoğunluğu elde etti. 11 Ağustos 1923’te toplanan II. Meclis’in ilk faaliyetlerinden biri, 23 Ağustos 1923’te Lozan Barış Antlaşması’nı onaylamak oldu. 13 Kasım 1918’de fiilen işgale uğrayan İstanbul, 6 Ekim 1923’te düşman işgalinden kurtarıldı. B. Çok Partili Hayata Geçiş Denemeleri ve Karşılaşılan Tepkiler Demokrasi, bir milletin iyi, güzel ve mutluluk içinde yaşaması için kullanılan en iyi yönetim sistemidir. – Halkın yönetime katılımı olarak bilinir. – Cumhuriyet ise demokrasinin uygulama biçimidir. – Demokrasilerin en önemli unsuru f arklı görüşlerdir. – Görüşlerin serbestçe teşkilatlandırılması siyasî partilerle gerçekleştirilir. – Ülke yönetiminde söz sahibi olmak amacıyla örgütlenen bu gruplara, siyasi partiler adı verilir. Cumhuriyet Halk Fırkası Partisi Millî Mücadele’nin kazanılmasından sonra Mustafa Kemal, inkılapları yapabilmek için, birlikte uyum içinde çalışabileceği kadro oluşturdu. – Ülkede yapılacak yenilikleri parti programına almak ve yapılacak inkılapları benimseyecek milletvekillerinin meclise II. Meclis girmeleri için Cumhuriyet Halk Fırkası oluşturuldu. Partinin programını halkçılık ilkesine bağlılıktır. Partiyi herhangi bir toplumsal sınıfın değil bütün halkın partisi yapmak amaç edinildi. Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk partisi “Halk Fırkası” 9 Eylül 1923’te kuruldu. 10 Kasım 1924’te partinin adı Cumhuriyet Halk Fırkası oldu. Ağustos 1923’te ikinci TBMM’nin açılışı ile meclise giren üyeleri 1927 yılına kadar görev yaptı. 1950’de Demokrat Parti iktidara gelinceye kadar ülkeyi tek başına yönetti. Cumhuriyet Halk Partisi 1980’de kapatıldı. 1992 yılında ise yeniden kuruldu. Terakkiperver İlerici Cumhuriyet Fırkası Partisi Zaferin kazanılması, sonunda, I. Meclis’in görevini tamamlaması ile II. Meclis çalışmalarına başladı. M. Kemal ile bazı arkadaşları görüş ayrılıklarına düştüler. Özellikle saltanat ve halifelik konuları ile inkılaplar konusunda görüşleri ayrılan kişiler ordudaki görevlerinden ayrılıp milletvekili olmak istediler. Mustafa Kemal’in isteği üzerine meclisin çıkardığı bir yasayla askerlik mesleğini yapanların milletvekili olmaları yasaklandı. Böylece ordu siyaset dışı bırakıldı. Ali Fuat Cebesoy, Kazım Karabekir, Rauf Orbay, Refet Bele, Adnan Adıvar yeni bir parti hazırlığına giriştiler. 17 Kasım 1924’te yeni bir parti kurdular. Parti demokrasiye ve din duygusuna saygılı; ekonomide Liberalizmi destekler” ilkelerini benimsedi. Doğrudan inkılap hareketlerine karşı kurulan bu parti ülkedeki muhalefetin şemsiyesi oldu. Musul sorunu sırasında çıkan Şeyh Said İsyanı’nı İngiltere destekledi. Şeyh Said isyanı gerekçe edilerek Parti, İstiklal Mahkemesi tarafından kapatıldı 3 Haziran 1925. Cumhuriyet tarihinin ilk muhalefet partisi olan Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası kapatıldı. Çok partili hayat kesintiye uğramış oldu. Şeyh Said Ayaklanması 13 Şubat 1925 Nedenleri Saltanat ve halifeliğin kaldırılmasına duyulan tepki, İngiltere’nin Musul üzerindeki düşünceleri nedeni ile Kürt devletine destek olması, Toprak reformuna doğudaki azınlıkların tepkisi, Terakkiperver Partisinin doğudaki çalışmaları, İnkılapların etkisi. Sonuçları Başbakan Fethi Bey hükümeti düştü, İsmet Paşa hükümetini kurdu, Seferberlik ilan edildi, Nisan 1925’te isyan bastırıldı, İsyancılardan Şeyh Sait yakalandı, İstiklal Mahkemelerinde yargılama yapıldı, Rejim tehlike geçirdi, İngilizlerin Musul üzerindeki etkisi sağlamlaştı, Takrir-i Sükun Kanunu çıktı, Asayişin sağlanması, vatanın korunması, rejimin kökleşmesi için tedbirler alındı. Mustafa Kemal’e Suikast Girişimi 16 Haziran 1926 Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası’nın kapatılmasından sonra yeniliklere karşı olanlar ve eski İttihatçılar, siyasal yoldan ulaşmadıkları amaçlarını Mustafa Kemal’e suikast yaparak elde etmek istediler. M. Kemal’e İzmir gezisi öncesi suikast girişimi ortaya çıktı 16 Haziran 1926. Suikastçılar, Giritli Şevki’nin ihbar etmesi sonucu ele geçirildi. – Suikastçılar, İstiklal mahkemelerinde cezalandırıldı. Serbest Cumhuriyet Fırkası Nedenleri Çok partili hayata geçişin birinci aşaması başarısız olmuştu, Mecliste yalnız vardı. 2. Dönem mecliste çalışmalarını yürütürken M. Kemal, “1929 Dünya ekonomik bunalımını aşmak amacı ile hükümetin politikalarının denetlenmesi ve yeni kadroların oluşması için yakın arkadaşı Fethi Okyar Bey’e 12 Ağustos 1930’da Serbest Cumhuriyet Fırkası’nı kurdurdu. Serbest Cumhuriyet Fırkası Cumhuriyetçi, milliyetçi, lâik, Ekonomide Liberal, Karma ekonomiye karşı idi. Kısa sürede bu parti de büyüdü. M. Kemal karşıtları hızla parti etrafında toplandı. Laiklik aleyhtarları arttı. Bunun üzerine parti 18 Aralık 1930’da kapatıldı. Menemen Olayı 23 Aralık 1930 Nedenleri Tekke ve zaviyelerin kapatılması, Anayasanın laikleşmesi, Serbest Cumhuriyet fırkasının kapanması, Derviş Mehmet, Menemen’de “Din elden gidiyor! Şeriat isteriz” şeklinde halk kışkırtınca, Yedek subay Öğretmen Kubilay’ın olaya el koymak istediği sırada öldürülmesi ile başlayan olaya Menemen Olayı denir. Sonuçları Hükümet duruma el koydu. Olaya karışanlar şiddetle cezalandırıldı. II. Dünya Savaşının sonradan patlak vermesi ile çok partili hayata geçiş askıya alındı. Menemen Olayı laiklik ilkesinin yanlış anlaşıldığının bir göstergesidir. Bu olay sonunda İnkılaplara hız verilir. Uyarı Serbest Fırka denemesi ve Menemen olayı ile daha ülkede Demokrasi ortamının oluşmadığı görülmüştür. ATATÜRK DÖNEMİ TÜRK DIŞ POLİTİKASI 1923-1938 Atatürk Dönemi Türk dış politikasında belirlenen öncelikler iki ana bölüme ayrılır a. 1923-1930 yılları arası dış politika öncelikleri Lozan Barış Konferansı’ndan kalan sorunları çözmeye yöneliktir. b. 1930-1938 yılları arasındaki Türk dış politikasının önceliklerinde ise 1930’lu yıllarda Almanya ve İtalya’nın saldırgan ve yayılmacı politikaları sonucu yaklaşan II. Dünya Savaşı tehlikesine karşı alınacak tedbirler önem kazanmıştır. Türkiye güvenliğini sağlamaya yönelik bölgesel ittifaklar kurarken 1932 yılında da Milletler Cemiyeti’ne üye olmuştur. Türkiye-Yunanistan İlişkileri Lozan Barış Antlaşması’ndan sonra Türk-Yunan ilişkilerinde nüfus mübadelesi ve patrikhane önemlidir. Lozan Barış Antlaşması’na göre 30 Ekim 1918 tarihli Mondros Ateşkes Anlaşması’ndan önce İstanbul’da yerleşik olan Rumlar ve Batı Trakya’daki Türkler dışında kalan, Türkiye’deki Rumların ve Yunanistan’daki Türklerin mübadelesi değişimi kararlaştırıldı. Yunanistan, İstanbul’da mümkün olduğu kadar fazla sayıda Rum bırakmak istiyordu. 10 Haziran 1930’da Ankara’da imzalanan bir antlaşmayla yerleşme tarihlerine bakılmaksızın İstanbul Rumları ile Batı Trakya Türklerinin hepsi “yerleşik” sayıldılar. Türk-Yunan antlaşmanın imzalanmasında İtalya’da Mussolini liderliğinde kurulan faşist yönetimin etkisi oldu. Lozan Barış Antlaşması’ndan sonra Türk-Yunan ilişkilerini etkileyen bir diğer sorun ise Patrikhane meselesidir. Yunanistan Uluslararası Lahey Adalet Divanına götürmeye çalıştı, Patrikhane sorununu Türkiye bir iç sorun olarak gördü. Patrikhanenin Türk kanunlarına bağlı olduğu, evrensel ekümenik statüsünün tanınmayacağı ve dinî bir meseleden dolayı Türkiye’nin iç işlerine karışılamayacağı mesajı güçlü bir şekilde verildi. Nüfus mübadelesi sorununun çözülmesinden sonra Yunanistan Başbakanı Venizelos, Türkiye’yi ziyaret etti. 30 Ekim 1930’da Türk-Yunan Dostluk Antlaşması imzalandı. 1934’te Venizelos, Atatürk’ü Nobel Barış Ödülü’ne aday gösterdi Türkiye ve Yunanistan arasında kurulan dostluk ve iş birliği ortamı, 1950’li yıllarda başlayacak olan Kıbrıs Sorunu’nun ortaya çıkmasına kadar devam etti. Yunan Başbakanı Venizelos’un Türkiye Ziyareti – Yunanistan Başbakanı Venizelos ile Dışişleri Bakanı Mihalokopalos 26 Ekim 1930 tarihinde İstanbul’a geldi. 30 Ekim 1930’da Ankara’da Dostluk, Tarafsızlık, Uzlaşma ve Hakem Antlaşması imzalandı. Atatürk ve Venizelos “ iki komşu devletin düşmanca değil dostluk içinde yaşaması”nın yararlı olacağını belitti. Türkiye-İngiltere İlişkileri ve Musul Sorunu İngiltere, I. Dünya Savaşı’nın sonunda, Mondros Ateşkes Anlaşması’nın daha mürekkebi kurumadan 3 Kasım 1918’de Musul’u işgal etti. Türkiye, Misak-ı Millî sınırları içinde yer alan Musul’u geri alabilmek için Lozan’da büyük bir uğraş vermişti. Musul Meselesi’nin Türkiye ile İngiltere arasında ikili görüşmelere bırakılması kabul edildi. Taraflar arasında ikili görüşmeler 19 Mayıs 1924’te İstanbul’da Haliç Konferansı adı altında başladı. İngiltere Musul meselesini Milletler Cemiyetine taşıdı. Bu yüzden görüşmelerden bir sonuç elde edilemedi ve mesele Milletler Cemiyetine taşındı. 16 Aralık 1925’te yapılan toplantıda Milletler Cemiyeti, Musul’un Irak’a bırakıldığını ilan etti. İç politikada yaşanan olumsuz gelişmeler ve iç güvenlik sorunları nedeniyle Türkiye, Milletler Cemiyetinin kararını kabul etmek zorunda kaldı. Misak-ı Millî’den taviz verilmek zorunda kalındı. 5 Haziran 1926’da Türkiye ve İngiltere, Ankara Antlaşması’nı imzaladı. 1926’da Musul konusunda varılan çözümden sonra Türk-İngiliz ilişkileri gelişmeye başladı. 1929’da İngiltere’nin Akdeniz Filosu’nun İstanbul’u ziyareti, ilişkilerde yumuşama sürecini artırdı. 1936’da İngiltere Kralı VIII. Edward’ın ziyareti, ilişkileri olumlu yönde etkiledi. Türkiye-Fransa İlişkileri Lozan Barış Antlaşması’ndan sonra Türkiye ile Fransa arasındaki ilk sorun Türkiye-Suriye sınırının tespiti olmuştur. Fransa’nın mandası altındaki Suriye ile Türkiye arasındaki sınırın çizilmesi için bir karma komisyon kurulması kararı alınmıştır. Türkiye ile İngiltere arasındaki Musul anlaşmazlığının çözümünden sonra, karma komisyonun aldığı karar 30 Mayıs 1926’da imzalandı. Türkiye-Suriye sınırı tam olarak belirlendi. Diğer bir sorun Osmanlı Devleti’nin borçları konusunda yaşandı. Osmanlı Devleti’nin en fazla borçlandığı ülke Fransa idi. Borçların ne kadar süre içinde ve hangi ülkenin parasıyla ödeneceği 13 Haziran 1928’de imzalanan bir antlaşmayla belirlendi. Türkiye’deki yabancı okullar sorunu, Türk-Fransız ilişkilerini etkileyen bir diğer konu başlığı oldu. Türkiye, konuyu iç meselesi sayarak tutumundan hiçbir ödün vermeden uygulamalarına devam etti Fransa ile yaşanan diğer anlaşmazlık konusu ise, Adana-Mersin demir yolunun millîleştirilmesi sırasında yaşandı. Haziran 1929’da Adana-Mersin demir yolu bir Fransız şirketine verilmedi, Türkiye tarafından satın alındı. Hatay’ın statüsü konusu, Türkiye ile Fransa arasında yaşanan başka bir önemli bir sorun oldu. Hatay’ın 1939’da Türkiye Cumhuriyeti’ne katılmasıyla mesele son buldu. Türkiye-Sovyetler Birliği SSCB İlişkileri Türk-Sovyet ilişkilerine temel teşkil eden antlaşma, 16 Mart 1921’de imzalanan Moskova Antlaşması’dır. Sovyetler Birliği, TBMM’yi ve Misak-ı Millî’yi resmen tanıdı. Musul sorunu sırasında 17 Aralık1925’te, Dostluk ve Tarafsızlık Antlaşması imzalanarak Türkiye ile SSCB arasındaki yakınlaşma devam etti. 1936’dan itibaren Türk-İngiliz yakınlaşmasının başlaması, Türk-Sovyet ilişkilerinin zayıflamasına yol açtı. Türkiye’nin Milletler Cemiyetine Girişi 1932 ABD Başkanı Wilson’un I. Dünya Savaşı’ndan sonra dünya barışını sağlamak ve korumak amacıyla Milletler Cemiyetinin kurulması kararı, Paris Barış Konferansı’nda alındı. Milletler Cemiyeti, 10 Ocak 1920’de Cenevre’de kuruldu. Yunanistan’ın ve İspanya’nın önerisiyle Milletler Cemiyeti, Türkiye’yi üyeliğe davet etti. Türkiye, dünya barışının korunması için Milletler Cemiyeti üyesi oldu 18 Temmuz 1932. Balkan Antantı 1934 1930’da Türk-Yunan etabli sorununun çözülmesi ve Venizelos’un Türkiye’yi ziyareti iki devlet arasındaki ilişkileri iyileştirmişti. Bulgaristan komşularından toprak talep ediyordu. Arnavutluk için Balkan Antantı’na katılmadı. 1932 yılından itibaren dünyada güç dengeleri değişmeye başladı. İtalya ve Almanya’da ortaya çıkan totaliter rejimler Faşizm ve Nazizm’in saldırgan ve yayılmacı politikaları, Balkan Yarımadası’ndaki devletleri endişelendirdi. Türkiye, Yunanistan, Romanya ve Yugoslavya, Atina’da toplanarak 9 Şubat 1934’te Balkan Antantı’nı imzaladılar. Bu antant ile sınırlar karşılıklı olarak güvenlik altına alındı. Balkan ülkesi olan Bulgaristan revizyonist bir politika takip etmesi, Arnavutluk ise İtalya’nın baskısı altında bulunması nedeniyle bu antanta katılmadı. Yugoslavya’nın paktan ayrılması ile pakt dağıldı. Montreux Montrö Boğazlar Sözleşmesi 1936 Lozan Barış Antlaşması’na göre Boğazların her iki yakası askerden arındırılarak Türkiye’nin başkanlığında uluslararası bir komisyonun yönetimine bırakılmıştı. 1930’lu yılların başında hızlı bir silahlanma yarışı başladı. İtalya Habeşistan’ı işgal etti. Japonya Çin’e ait Mançurya bölgesini işgal etti. Dünya barışını korumak ve sağlamakla yükümlü olan Milletler Cemiyeti yetersiz kaldı. Bu süreçte Atatürk, Milletler Cemiyetine başvurarak barışçı yolla Boğazların statüsünün gözden geçirilmesini istedi. Türkiye’nin çağrısı üzerine İsviçre’nin Montrö şehrinde bir konferans toplandı. İngiltere, Boğazlarla ilgili Türkiye’nin tezlerini desteklerken Sovyet Rusya bazı konularda karşı çıktı. İtalya ve Japonya ise bu sözleşmeyi imzalamak istemediler. 20 Temmuz 1936’da Montrö Boğazlar Sözleşmesi imzalandı. Bu antlaşmaya göre 1. Boğazlar Komisyonu kaldırıldı. 2. Boğazların savunması Türkiye’ye bırakıldı. 3. Yabancı ticaret gemilerinin Boğazlardan geçişi serbest bırakıldı. 4. Savaş gemilerinin geçişi için bazı sınırlamalar getirildi. Montrö Boğazlar Sözleşmesi ile Türkiye’nin Boğazlar üzerindeki egemenliğini sınırlayıcı hükümler kaldırıldı, Türkiye’ye Boğazlarda tam egemenlik hakkı tanındı. Türkiye’nin Doğu Akdeniz’deki stratejik önemi arttı. Sadabat Paktı 1937 İtalya’nın Habeşistan’ı işgal etmesi ve doğu ülkelerini hedef alan yayılmacı siyaseti üzerine Türkiye öncülüğünde İran, Irak ve Afganistan bir araya geldiler. Bu ilişkilerin kurulmasında İran Şahı Rıza Pehlevi’nin 1934 yılında Türkiye’yi ziyareti de etkili olmuştur. Yapılan görüşmeler sonucunda İran’ın başkenti Tahran’da Sadabat Paktı imzalandı. Sadabat Paktı’na göre; üye ülkeler birbirlerinin iç işlerine karışmamayı, ortak sınırlara saygı göstermeyi kabul ettiler. Sadabat Paktı ile de doğu sınırlarının güvenliğini sağlamış oldu. Türkiye ile Hatay meselesi ve Irak ile toprak sorunu olan Suriye, Sadabat Paktı’na katılmadı. Hatay Sorunu ve Hatay’ın Ana Vatana Katılması 1939 TBMM ile Fransa 20 Ekim 1921’de Ankara Antlaşması sonunda Türkiye-Suriye sınırı çizilmişti. Antlaşmada Hatay sancağında Fransa denetiminde özel bir yönetim kurulması kabul edilmişti. 1936’da Fransa, Suriye üzerindeki manda yönetimine son vererek Suriye’den çekilme kararı aldı. Fransa İskenderun ve Antakya şehirlerini Suriye’ye bıraktı. Bu durum Hatay Türkleri arasında büyük endişe yarattı. Türkiye, Hatay’ın geleceğini belirlemek için Milletler Cemiyetine başvurdu. Fransa ise Hatay’ın, Suriye’nin bir parçası olduğunu açıkladı. Milletler Cemiyeti, Hatay Sorunu’nu araştırmak için bir komisyon kuruldu. Milletler Cemiyeti Hatay halkının çoğunluğunun Türk olduğunu, Suriye’ye bağlanamayacağını ve Hatay’da bağımsız bir devletin kurulması gerektiğini belirtti. Milletler Cemiyeti, bağımsız Hatay Devleti için bir Anayasa hazırlattı 29Mayıs1937 . 2 Eylül 1938’de bağımsız Hatay Cumhuriyeti kuruldu. İlk Cumhurbaşkanı Tayfur Sökmen oldu. Hatay’ın 1939’da Türkiye Cumhuriyeti’ne katılmasıyla mesele son buldu. Atatürk’ün Ölümü ve İsmet İnönü’nün Cumhurbaşkanı Seçilmesi Atatürk’ün sağlığı 1937 yılının sonlarına doğru bozuldu. Atatürk’ün ölümüne neden olan siroz hastalığının tanısı Dr. Nihat Reşat Belger tarafından Ocak 1938’de konuldu. Atatürk, dinlenmek üzere 26 Mayıs 1938’de İstanbul’a gitti. Savarona Yatı’nda istirahat ettiyse de sağlık sorunları ağırlaşınca Dolmabahçe Sarayı’na nakledildi. 2 Eylül 1938’de bağımsız Hatay Cumhuriyeti’nin kuruluşu onu çok mutlu etti kendi isteği ile vasiyetnamesini hazırlattı 5 Eylül 1938. Servetinin büyük bölümünü Türk Tarih Kurumu ve Türk Dil Kurumunun çalışmalarına kaynak olması için T ürk milletine bağışladı. 1 Kasım 1938’de TBMM’nin açılış töreni nedeniyle hazırladığı konuşması da yine Celal Bayar tarafından meclis kürsüsünden okundu. 8 Kasım 1938’de durumu iyice ağırlaşan Atatürk komaya girdi. 10 Kasım 1938 Perşembe günü saat Dolmabahçe Sarayı’nda hayata gözlerini yumdu. Atatürk’ün naaşı 19 Kasım 1938’de Yavuz Zırhlısı ile İzmit’e oradan özel bir trenle Ankara’ya getirildi. 21 Kasım 1938’de Atatürk’ün naaşı, Etnoğrafya Müzesindeki geçici kabrine konuldu. – 10 Kasım 1953’te ise ebedi istirahatgâhı olan Anıtkabir’e nakledildi. 11 Kasım 1938’de toplanan TBMM, Atatürk’ün en yakın silah ve fikir arkadaşlarından İsmet İnönü’yü ikinci Cumhurbaşkanı olarak seçti İsmet İnönü, 1950’ye kadar Cumhurbaşkanlığı görevini sürdürdü. İKİ DÜNYA SAVAŞI ARASINDAKİ DÖNEMDE DÜNYADA MEYDANA GELEN SİYASİ VE EKONOMİK GELİŞMELER Dünya Savaşı’ndan Sonra Kalıcı Barışı Sağlama Çabaları I. Dünya Savaşı’nı sonlandıran anlaşmalar barış dönemini başlatmaya yetmedi. Yenen devletler kendilerinin belirlediği bir dünya oluşturma amacı taşıdılar. Kalıcı bir barış amacı ile birçok çalışma ortaya çıkmıştır. Milletler Cemiyetinin Kurulması 10 Ocak 1920 ABD Başkanı Wilson, dünya barışının korunması ve sürdürülebilirliğinin sağlanması amacıyla uluslararası bir teşkilatın kurulmasını istemişti. Paris Barış Konferansı’nda bu fikir 32 devlet tarafından kabul edildi. – 10 Ocak 1920’de merkezi Cenevre olan ve asil üyelerini I. Dünya Savaşı’nın galip devletlerinin oluşturduğu Milletler Cemiyeti kuruldu. – Savaşta tarafsız kalmış olan devletler de asil üyeler arasına dâhil edildi. – Kuruluşunda 18 üyeden oluşan cemiyetin üye sayısı daha sonra 63’e ulaştı. – İtalya’nın Habeşistan’ı işgaline, Almanya’nın Avusturya’yı ilhakına ve II. Dünya Savaşı’nın başlamasına engel olamayan Milletler Cemiyeti, uluslararası pek çok sorunun çözümünde başarılı olamadı. Locarno Antlaşması 1 Aralık 1925 – Fransız-Alman ilişkileri, Locarno Antlaşması ile karşılıklı güven çerçevesi içine girebildi. – Fransa, Almanya, İngiltere, İtalya, Polonya, Çekoslavakya ve Belçika arasında İsviçre’nin Locarno şehrinde imzalanan bu antlaşmayla devletler b irbirlerinin sınırlarını tanımış oldu. – Almanya, 1926 yılında Milletler Cemiyetine üye olarak kabul edildi. Briand-Kellog Paktı 27 Ağustos 1928 – Fransa ve ABD’nin öncülük etmesi ile başlayan görüşmeler, 27 Ağustos 1928’de dokuz devlet arasında ABD, Fransa, İngiltere, Almanya, İtalya, Japonya, Belçika, Polonya ve Çekoslavakya imzalandı. Türkiye ve 1929’da Sovyetler Birliği de katıldı. Briand-Kellog Paktı ile “savunmaya dayanmayan savaş” kanun dışı sayılmış fakat bu pakt hayata geçirilememiştir. I. Dünya Savaşı’ndan Sonra Dünya Ekonomik Bunalımı Kara Perşembe 1929 Dünya Ekonomik Bunalımı, dar anlamıyla New York Borsasının çökmesidir. ABD’de I. Dünya Savaşı’nın getirdiği zorluklar karşısında küçük şirketler birleşmiş ve tekeller oluşmuştur. – ABD I. Dünya Savaşı öncesinde ve s ırasında Avrupalı devletlere büyük ölçekte kredi borçlar vermişti. – Amerikan ekonomisi sıkıntıya girince ABD yönetimi bu borçların ödenmesini istedi fakat borç alan devletlerin bunu ödemesi mümkün olmadı. – Bu gelişmeler üzerine para politikasından sorumlu Amerikalı yetkililer, 1929 yazında kredileri kısıtlamaya karar verdiler. – Bu karar sonrasında New York Wall Street Borsası düşüşe geçti. “Kara Perşembe” olarak adlandırılan 24 Ekim 1929 Perşembe günü on iki milyon hissenin satışa sunulmasıyla New York borsası çöktü. – Birçok banka battı, yüzlerce şirket iflas etti, fabrikalar kapandı. Milyonlarca insan işsiz kaldı. Köylerde topraklar terk edildi. Pek çok kişi mal varlığını kaybetti, insanların yaşam koşulları kötüleşti. – On yıl süren kargaşanın ardından ç ıkan II. Dünya Savaşı’nın en büyük sebeplerinden biri de bütün dünyayı etkisine alan bu ekonomik bunalım oldu. İki Savaş Arası Dönemde Dünyaya Hâkim Siyasi Düşünceler ve Rejimler Almanya’da Nazizm I. Dünya Savaşı’ndan yenik çıkan Almanya’da savaşın getirdiği yıkım ve Versay Antlaşması’nın yüklediği ağır yaptırımlar sonucu birçok siyasi, sosyal ve ekonomik çalkantı yaşandı. Almanya’da iktidarı ele geçiren Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisinin NAZİ başına Adolf Hitler geçti. 1929 Dünya Ekonomik Bunalımı’nın Alman ekonomisi üzerindeki olumsuz etkileri, Nazi Partisine iktidar yolunu açmıştı. – Hitler; Alman ırkının üstünlüğüne, Yahudilerin zenginliğine el koymaya ve devletin kutsallaştırılmasına dayalı totaliter bir rejim kurdu. Naziler kendi düşüncelerinin dışındaki kişilerin ve partilerin varlığına izin vermedi. Almanya’nın dış politikası üç ana esas üzerine şekillendirildi 1. Versay’ın getirdiği bütün kısıtlama ve yaptırımlardan kurtulmak. 2. Almanya sınırları dışında yaşayan bütün Almanları bir devlet altında toplamak. 3. Hayat Sahası Lebensraum denilen yayılmacı politikayı gerçekleştirmek. İtalya’da Faşizm – Siyasi birliğini 1870’te tamamlayan İtalya sömürgecilikte geç kalmıştı. Benito Mussolini’nin liderliğindeki Ulusal Faşist Partinin iktidara gelmesinde etkili oldu. Mussolini 1926’daki ünlü Scala Sıkala nutkunda “Her şey devlet içinde ve devlet için, hiçbir şey devlet dışında ve başka bir şey için değildir.” diyordu. İtalya’yı 1922’den 1943’e kadar diktatörlükle yöneten Mussolini, totaliter bir rejim kurdu. Mussolini, Akdeniz’de eski Roma İmparatorluğu’nu yeniden kurmak istiyordu. Bu düşünce Mussolini’nin elinde millî bir idealizm hâline geldi. Mussolini Akdeniz’e “mare nostrum” bizim deniz diyordu. Rusya’da Bolşevik İhtilali 1905’te Rus-Japon savaşındaki yenilginin yarattığı hayal kırıklığı ve ekonomik yükün ağırlığı, Petersburg’da bir ayaklanmaya yol açtı. Ayaklanma bastırıldıysa da Çar II. Nikola, Rus Meclisini Duma açmayı ve bazı özgürlükleri tanımayı kabul e tti. 1914’te I. Dünya Savaşı başladığında Rusya ekonomik zorluklar ve t oplumsal hareketlerle uğraşmak zorunda kaldı. Savaşın başlaması yaşam koşullarını iyice zorlaştırdı Mart 1917’de başlayan ayaklanma sonucunda Çarlık yönetimi yıkıldı. Bolşevikler hariç Rusya’daki bütün siyasi eğilimlerin katıldığı geçici bir hükûmet kuruldu 7 Kasım 1917 ve Brest Litowsk Antlaşması ile de savaştan çekildiler. Topraklar kamulaştırılarak köylülere dağıtıldı, bankalar devletleştirildi. Kadın-erkek eşitliğini sağlamaya yönelik düzenlemeler yapıldı. Rusya’da kurulan bu sosyalist düzen, kapitalist devletleri rahatsız etti. İtilaf Devletleri’nin desteklediği Çar yanlısı Beyaz Ordu, Sovyet yönetimine karşı saldırıya geçti. Üç yıl süren bu iç savaş Bolşeviklerin zaferi ile sonuçlandı. Fakat yaşanan iç savaşta on üç milyon insan ölmüş, ekonomi alt üst olmuş, sanayi üretimi dibe vurmuş ve kitlesel açlık sorunları başlamıştı. Lenin, bunun üzerine NEP Novaya Ekonomiçeskaya Politika denen yeni ekonomi politikasını uygulamaya koydu. Büyük sanayi dalları, ulaşım, bankacılık ve doğal kaynaklar dışında kalan işletmelerin özel mülkiyetine izin verildi.

iki savaş arası dönemde türkiye ve dünya çıkmış sorular