ENj3Il. TÜRKİYE'DE ETKİLİ OLAN RÜZGARLARTürkiye Batı rüzgarları yerşekillerinden dolayı bu rüzgarların etkisi görülmez. Yurdumuz daha çok yerel rüzgarların Etkili Olan Basınç MerkezleriTürkiye farklı özellikteki basınçların etkisinde kalır. Bu durum daha çok Türkiye’nin matematik konumunun Basınçlara Sibirya Antisiklonu• Ülkemizde doğu ve kuzeydoğudan sokulan termik kökenli yüksek basınç alanıdır.• Türkiye’yi sadece kış aylarında Doğu Anadolu ve Balkanlar üzerinden sarkarak etkiler.• Az fakat etkin kar yağışı ile soğuk ve ayazın fazla olduğu hava tipini simgeler.• Balkanlardan sarktığında Azor yüksek Basıncı ile birleşerek İzlanda Alçak Basıncı’nın Türkiye’yi etkilemesine izin vermez. Bu nedenle uzun süreli, sakin ve soğuk kış koşulları Azor Antisiklonu• Ülkemizi sürekli etkileyen dinamik kökenli yüksek basınç alanıdır.• Kışın serin, yağışsız ve batı yönlü rüzgarlarla kendini belli eder. Rüzgar hızları yavaştır.• Kışın sürekli alçalıcı hareket gösterdiği ve soğuk yeryüzüne dokunduğu için havanın alt kısımlarında soğuk, durgun bir hava katmanı oluşur. Bu durgun hava bölümü içerisinde şehirsel atıklar birikerek hava kirliliğine neden olur.• Kış ayalarında Kuzey Afrika üzerinde İzlanda Alçak Basıncı’nın sıcak bölümü oluşarak İzlanda Alçak Basıncı’nın değişmesine yardım eder. Yaz aylarında ise güneş ışınlarının gelme açısına bağlı olarak etki alanını Akdeniz üzerinden İngiltere’ye kadar genişletir. Bu durumda Türkiye’de kuzey yönlü rüzgarlar etkili Basınçlar a İzlanda Siklonu• Dinamik kökenli bu alçak basınç alanı kışın etkilidir.• Ülkemize batı ve kuzeybatıdan sokulur.• Hareketli hava kütlelerini getirdiği için rüzgar birkaç gün ara ile çok farklı yönlerden eser. Rüzgarın esme yönü güneybatıdan başlar, kuzeybatıya kadar döner. Bu basınç merkezinde güney sektörlü rüzgarlar sıcaklığı artırırken, kuzey sektörlü rüzgarlar sıcaklığı düşürücü etki yapar ve cephesel yağışlara neden olur. Özellikle Karadeniz’de bubasınç alanı etkisiyle cephesel ve orografik yağışlar görülür.• Eğer kendisinden daha sıcak olan Akdeniz’e iner ve uzun bir süre burada kalırsa nem yüklenir. Türkiye’nin güneybatı kıyılarında aşırı kış yağışlarına neden Basra Körfezi – İran Siklonu• Termik kökenli bu basınç alanı, yaz aylarında karaların aşırı ısınması nedeniyle oluşmuştur.• Ülkemizde güney ve güneydoğudan sokulan ve yaz aylarında etkili olan Basra Alçak Basıncı;i Aşırı çöl sıcaklarının yaşanmasına,ii Yaz başlarında karaların fazla ısınması ve atmosferin üst kısımlarının daha soğuk olması nedeniyle ani, gök gürültülü, sağanak yağışlara,iii Azor Yüksek Basıncı’nın da etkisiyle kuzey yönlü rüzgarların etkin olmasına neden Yararlanılarak Derlenmiştir. Giriş Tarihi 1724 Son Güncelleme 1724 Atmosferdeki hava kütlelerinin akışı, değişik hızda ve kuvvette hava hareketi yaratır. Bu durum, rüzgar, kasırga ve fırtına oluşumuna yol açar. Yüksek bölgelerden gelen hava akışı, havada basınç oluşturmak için alçak basınçlı bölgelere gelerek rüzgar yönleri belirlemelerine neden olur. Ortalama hızda esen rüzgarlar, farklı varyasyonlara sahip esintiler yaratır. Her biri ayrı özelliklere ve isimlere sahiptir. Rüzgar yönleri ve isimleri nelerdir işte cevabı… Rüzgar ve Yönleri Nasıl Oluşur? Rüzgar, sıcaklık ve basınç farklılıklarının etkisi altında ortaya çıkar. Hava kütlelerin maruz kaldığı basınç ile paralel olarak hız, şiddet ve yön değiştirir. İki hava kütlesi arasındaki basınç farkı ne kadar büyük olursa rüzgar da o kadar büyük olur. Aksine, basınç sabit kalırsa barometrik basınç, rüzgarlar zayıf kalır. Yatay hava akımları, ortalama olarak dikey olanlardan çok daha büyüktür. Ortalama dikey rüzgar hızı, yatay hız için 10 m / s'ye kıyasla saniyede birkaç on santimetreyi geçmeyecektir. Bununla birlikte, yerel ölçekte, önemli yer şekillerinin varlığında ve konvektif sistemlerin içinde, 40 m / s'ye kadar aşırı değerlere ulaşabilir. Rüzgarların özellikleri, aşağıdaki faktörlere bağlıdır basıncı enerjisi gazın yoğunluğu Kuvvete ve yöne bağlı olarak, rüzgar şu şekilde sınıflandırılır hızlı rüzgarların veya rüzgarların kısa patlamaları rüzgarlar veya fırtına süreli rüzgarlar Rüzgar Yönleri ve İsimleri Nelerdir? Türkiye'de görülen rüzgar yönleri ve isimleri aşağıda verildiği gibidir. Poyraz Bu rüzgarın yönü, Kuzey N = Yıldız Kuzeydoğu NE olarak gösterilir. Kuzeydoğudan Rusya ve Balkanlar başlayarak Adriyatik Denizi'ne, daha sonra Karadeniz, Yunanistan ve Türkiye üzerinden geçen rüzgardır. Özellikle kış mevsiminde oldukça sert ve soğuk bir hava dalgası meydana getirir. Kaynağı kuzeydoğu olduğu için beraberinde kar yağışını da getirir. Sertliği ve hızı, Karadeniz'in sahip olduğu basınç farklılığına göre değişir. Lodos Güney S = Kıble Güneybatı SW yönü ile Lodos, Poyraz'a göre daha sıcak bir etkiye sahiptir. Türkiye'ye güneybatıdan gelir ve bazı dönemlerde yağış bırakır. Hızı genellikle, 50 ve 60 Knots arasındadır. Özellikle yağmurlu havalardan sonra, sıcak bir hava dalgasının ortaya çıkmasına neden olur. Kış mevsiminin sonlarında ve ilkbaharda, karların erimesini sağlar. Bu durum engebeli bölgelerde, sel ve su baskınlarını oluşturur. Keşişleme Keşişleme rüzgarının yönü, Doğu E = Gündoğusu Güneydoğu SE şeklindedir. Güneydoğu ve Ortadoğu ülkelerinden esen sıcak ve kavurucu etkili rüzgarlardır. Ülkemizde en çok Güneydoğu ve İç Anadolu bölgesinde etkili olur. Karayel Yönü, Batı W = Günbatısı Kuzeybatı NW olan Karayel'in çıkış noktası, Kuzeybatı'dır. Kuzey Balkanlar ve Rusya'da meydana gelen alçak basıncın neden olduğu rüzgar türüdür. Fön rüzgarı özellikleri taşıyan Karayel, yüksek bölgelerden aşağıya doğru ısınarak eser. Hakim olduğu bölgelerde, kurak ve sıcak bir havanın oluşmasına neden olur. Meltem Kuzeybatıdan başlayarak Akdeniz sahillerini etkisi altına alan Meltem, Temmuz ve Ağustos aylarında yoğun olarak görülür. Özellikle, Doğu Akdeniz alçak basınç merkezi haline geldiğinde kendini gösterir. Hız olarak en fazla 15 ve 30 Knots'a çıkar. Bilinen bir diğer adı ise İmbat'tır. Öğleden sonra kuvvetlenmeye, akşam ise zayıflamaya başlar. Kıble Sıcak ve çok nemli olan bu rüzgar, güneyden geldiği için Kıble adını almıştır. Kıble, Akdeniz'de alçak basınç meydana geldiğinde meydana gelir. Gündoğusu Soğuk ve kuru olmasıyla bilinen Gündoğusu, adından da anlaşılacağı üzere doğudan eser. Kafkaslarda yüksek basınç oluştuğu zaman, Türkiye'ye giriş yaparak özellikle Doğu Anadolu'yu etkiler. Bu rüzgarın bir diğer özelliği de yağışları kesmesidir. Günbatısı Marmara ve Karadeniz bölgesinde oluşan alçak basınç, Günbatısı rüzgarının oluşmasına zemin hazırlar. Beraberinde yağışları da getiren bu rüzgar, sıcak ve nemlidir.

ülkemizde etkili olan rüzgarlar ve özellikleri